Ju-no-kata

Ju-no-kata 柔の形, oftewel het kata van ”zachtheid”. Eén van de eerste kata’s ontwikkeld door Jigoro Kano wat Ju (meegaand/zachtheid demonstreert). Hierbij kan een vergelijking gemaakt worden met een wilg. De wortels staan sterk in de grond en de takken bewegen meegaand met de weersomstandigheden mee zodat ze niet afbreken.

In dit kata leer je hoe je uke kunt optillen en wat daarbij de meest efficiënte methode is. Je leert de juiste hoeveelheid kracht te gebruiken en geeft je meer inzicht in verschillende balansverstoringen. Dit wordt langzaam geoefend zodat er innerlijke rust ontstaat. Voor die innerlijke rust is de juiste ademhaling van belang.

Het kata is een expressieve, gymnastische compositie van aanvals- en verdedigingsmethoden in een reeks van langzame en gematigde acties. Het bestaat uit drie componenten, Dai-ikkyo, Dai-nikyo en Dai-sankyo. Elk component bestaat uit 5 technieken.

Dai-ikkyo

  • Tsuki-dashi
  • Kata-oshi
  • Ryote-dori
  • Kata-mawashi
  • Ago-oshi

Dai-nikyo

  • Kiri-oroshi
  • Ryokata-oshi
  • Naname-uchi
  • Katate-dori
  • Katate-age

Dai-sankyo

  • Obi-tori
  • Mune-oshi
  • Tsuki-age
  • Uchi-oroshi
  • Ryogan-tsuki

Groet ceremonie 挨拶

De judoka die de technieken uitvoert is tori – 取 り, de judoka die deze ontvangt is uke – 受 け.  In Japan zijn de judomatten 90 cm bij 1,80 cm in Europa zijn de matten 1 meter bij meter, deze maat zal ik aanhouden. De totale gevechtsruimte afmeting is normaal 8 bij 8 meter (bij EK, WK en Olympisch 10 bij 10 meter). Tussen de series door wordt de kleding niet in orde gemaakt, men voert het kata zonder onderbreking uit, natuurlijk trek je op een onopvallend moment even je judo-gi in orde indien dat nodig is.

Beide judoka’s staan tegenover elkaar buiten de mat (8 matten afstand). Tori heeft de ereplaats (Shomen – 上座) waar de examinator of de beoordelaar zit aan de rechterkant (net als in het Koshiki-no-kata). Beide judoka’s maken een staande buiging voor de mat (ritsu rei – 立 礼) door de voeten in een V vorm te zetten (hakken aan elkaar), de handen glijden naar beneden en raken de bovenkant van de knie aan. De rug moet recht blijven waardoor de judoka’s ongeveer twee meter schuin vooruit kijken. Daarna stappen ze links, rechts de judomat op.

Bij 6 matten afstand draaien beide judoka’s een kwartslag en maken een staande buiging (ritsu rei – 立 礼) naar de shomen. De judoka’s draaien hun gezichten naar elkaar toe en maken staande een buiging (ritsu rei – 立 礼). Hierna maken beide judoka’s een grote stap voorwaarts (eerst met de linker voet daarna met de rechtervoet, dit omdat beide judoka een defensieve houding aannemen, het gevecht is immers nog niet begonnen) en staan in natuurlijke houding (Shizen hontai 四善本台) op hun basispositie, ongeveer 4 matten afstand. Tori en uke lopen naar elkaar toe tot op ongeveer 2 matten met ayumi-ashi (歩 み 足).

Ikkyo 1e serie

Tsuki dashi (handsteek)

Uke en Tori staan op 2 matten van elkaar in Shizen hontai. Uke maakt een aanval beginnend met het rechterbeen in drie tsugi-ashi stappen richting tori. Uke strekt de vingers en duim (maakt een handzwaard), brengt gelijktijdig de rechterarm in drie delen omhoog om een steek beweging te maken richting de uto (tussen de ogen) van tori. Tori ontwijkt met tai-sabaki en pakt de rechter pols en linker pols vast, draait weg en strekt uke uit. Waarbij de rechterarm hoog is en de linkerarm schuin omlaag wordt gehouden.

Uke gaat in dezelfde beweging mee en neemt tori in een gelijke positie over, tijdens het draaien wisselen uk en tori de polsgreep. Tori draait weer mee en neemt uke over. Nu gaat de linkerhand van tori naar de schouder en maakt tori een rechts-links stap achterwaarts. Hierdoor is uke vastgezet en kan deze geen beweging meer maken. Het enige wat uke kan is aftikken met de linkerhand. Uke wordt teruggezet en beide judoka draaien een kwartslag naar rechts voor de volgende techniek.

Doel van de techniek

Uke wil met de handzwaard tori aanvallen, dit gebeurd in drie glijdende bewegingen richting de ogen van tori (uto). Tori ontsnapt en neemt de aanval over, uke ontsnapt en neem de aanval over en als laatste ontsnapt tori en controleert deze uke.
Kata oshi (schouder duw)
Uke en tori staan in shizen hontai achter elkaar waarbij de rechtervoet van uke achter de linkervoet van tori staat. Uke tilt de rechterarm op en wil tori een schouder duw geven tegen het rechterschouderblad.  Tori gaat mee in de duwbeweging van uke en buigt naar voren, hierdoor moet uke ook buigen om druk te blijven geven. Tori schuift (met rechts beginnend) met kleine stapjes en gestrekte benen naar achteren om aan de controle van uke te ontsnappen. Doordat tori naar achteren weg stapt schiet de hand van uke over de rechterschouder van tori.
Tori pakt nu de hand van uke met de duim aan de palmkant. Doordat tori de arm omhoog brengt ontstaat er een klem op de rechterarm van uke. Om hieraan te ontsnappen kan uke draaien op de rechtervoet en kijkt onder de gecontroleerde arm richting tori. Het enige wat uke nu kan is een steek maken richting de uto. Tori voorziet dit en pakt de stekende hand van uke (ook hier met de duim aan de palmkant) en laat uke naar rechts omstappen. Tori brengt de armen naar boven en maakt een klem op de polsen van uke. Uke tikt af door de linkervoet iets naar achteren te schuiven.
Doel van de techniek
Het doel is dat uke tori met een duw naar voren uit balans wilt brengen. Tori gaat in de duwende beweging van uke mee en ontsnapt hiermee de duwende uke. Tori probeert uke met een klem vast te zetten, maar uke kan draaien en een steek maken richting tori. Tori voorziet dit en pakt met de vrijehand de stekende hand van uke. Door uke te laten draaien en naar achteren uit balans te zetten controleert tori de techniek.
Ryote dori (beide polsen grijpen)

Tori en uke staan nu op ongeveer 50 cm (pakafstand) voor elkaar in shizen hontai. Uke maakt een aanval door beide polsen van tori te grijpen. Tori brengt de polsen en de linkervoet iets naar achteren om een balans verstoring te veroorzaken bij uke. Daarna pakt tori met de linkerhand de rechterpols van uke (dit gebeurt door de pols te klemmen tussen duim en vingers) en gaat de rechterarm over de arm van uke. Gelijktijdig draait tori, zakt iets door de knieën en kan tori uke tillen met de Soto-makikomi.

Eerst wordt uke op de rug genomen en daarna gaat tori omhoog om vervolgens als deze bijna rechtop staat naar voren te buigen. Uke sluit de tenen van beide voeten aan elkaar zodra deze op de rug van tori ligt. De linkerhand zet uke ter hoogte van de band op de linker onderrug van tori en strekt zich uit. De linkhand van uke geeft op het hoogste punt een klein tikje op de rug van tori waarna tori uke terugzet op de grond. Beide judoka’s staan achter elkaar.
Doel van de techniek
Onmiskenbaar is het doel van tori om uke te willen werpen met een Soto-makikomi. Maar dat gebeurt niet zomaar. Uke wil namelijk tori verrassen door zijn polsen te grijpen. Tori kan zich bevrijden uit de grijp actie en zelf de judoworp maken zonder deze uit te voeren.
Kata mawashi (schouderdraai)
Tori staat met de rug naar uke en uke maakt een aanval met de handen om tori om te draaien. Uke dwingt tori naar links om te draaien door de schouders te duwen. De linkerhand van uke is horizontaal met de pink omlaag en wordt voor de linkerschouder van tori geplaatst. Bij de rechterhand van uke staan de vingers recht omhoog en deze wordt achter de rechterschouder van tori geplaatst. Nu kan uke tori omdraaien. Tori gaat in de draaibeweging mee en pakt met de linkerhand in de rechter elleboog van uke. Doordat tori een stapje met links naar achter maakt wordt uke naar voren iets uit balans gebracht Tori stapt in en brengt de rechterarm onder de arm van uke en maakt een Ippon-seoi-nage.
De arm van uke moet bovenop de schouder van tori liggen. Zodra uke op het hoogste punt is tikt deze af met de linkerhand op de linker onderrug van tori. Tori zet uke terug en maakt drie ayumi-ashi stappen naar voren en draait een kwartslag naar rechts.
Doel van de techniek

Uke wil graag tori om laten draaien door een duw en een trekbeweging ter hoogte van de schouders van tori te geven. Tori gaat in deze beweging mee (ju) en neemt vervolgens het initiatief om uke te overmeesteren. Tori maakt een judoworp de Ippon-seoi-nage. Zodra uke weet dat deze niets meer kan doen zal ze aftikken.

Ago oshi (duw tegen kaak)
Uke maakt drie tsugi-ashi stappen en gelijktijdig maakt uke met uitgestrekte duim en vingers een handzwaard (van de rechterarm). In drie delen komt het handzwaard omhoog richting de kin van tori. Uke probeert de kaak van tori weg te duwen. Tori draait mee met de aanval en pakt met de rechterhand de stekende hand van uke met de duim in de handpalm. Tori draait en staat op een lijn met uke (en trekt zij rechtervoet iets bij) door de arm omhoog te brengen ontstaat er een klem.
Uke kan nu met de andere hand nog een steek maken ook deze wordt door tori opgevangen (duim in handpalm). Tori stapt met rechts opzij en laat uke naar rechts omdraaien. Uke wil niet weer met gestrekte armen uitbalans worden gebracht en probeert te ontwijken door lichtjes door de knieën te zaken. Tori gaat mee in deze beweging en brengt de arm van uke in gebogen toestand met de handen in de nek. Uke staat gecontroleerd en kan alleen naar achteren schuiven met de linkervoet ten teken van overgave. Nadat uke aftikt lopen beide judoka’s met links beginnend naar het midden van de tatami. Beide judoka’s gaan in shizen hontai tegenover elkaar staan.
Doel van de techniek
Uke wil tori naar de kaak steken met een zwaardhand. Dit gebeurd altijd in een tsugi-ashi beweging in drie delen heft uke de rechterarm om de steek te maken. Tori ontwijk door mee te draaien in de steek beweging neemt de stekende hand onder controle en daarna de andere stekende hand.

Nikyo 2e serie

Kiri oroshi (neerwaartse slag)
Uke maakt een kwartslag naar rechts, heft zijn rechterarm totdat deze gestrekt is in 90 graden omhoog (ook de vingers), dan roteert uke naar links op de bal van de voet en maakt een neerwaartse slag naar het hoofd van tori. Tori ontwijkt eerst het hoofd dan de rest van het lichaam en maakt een klein pasje naar achteren. Zodra uke uit de kracht is van de slag wordt de aanval door tori overgenomen.
Tori gaat in de slagbeweging van uke mee en duwt de hand van uke naar achteren tot het punt dat uke bijna wordt geworpen. Nu laat uke tori draaien door de linkerhand achter de elleboog van tori te plaatsten en deze rond duwt. Tori gaat mee in deze duwende beweging en brengt uke lichtjes uit balans. De elleboog van tori is in een hoek van 90 graden, omdat tori de handpalm van uke wil pakken. Vervolgens gaat tori achter uke staan en brengt een linkerhandhand omhoog en controleert de linkerschouder. Uke staat uitbalan, wordt gecontroleerd en tikt af.
Doel van de techniek
Uke wil het hooft van tori doorklieven met het zwaardhand. Tori ontwijkt en gaat in de slagbeweging van uke mee. Tori wil uke werpen, maar uke zorgt ervoor dat tori wordt gedraaid, tori komt zodanig achter uke om deze vast te zetten en te controleren.
Ryokata oshi (twee-schouder neerdrukken)
Beide judoka maken een kwartslag en uke komt achter tori te staan. Uke heft beide armen en wil tori op de schouders omlaag drukken. Tori gaat mee in deze beweging en zakt door de knieën, gelijktijdig maakt tori een draai, pakt de arm van uke boven zijn hooft en brengt deze uit balans.
Uke moet naar voren lopen en duwt tori in de rug. Tot het moment dat tori terug gaat, stapt met een voet achter uke en maakt Tani otoshi bij uke. Uke maakt nog een klein stapje met links en tikt af. Beide judoka lopen terug naar het midden van de mat.
Naname uchi (schuine slag)
Uke heft de rechter arm om een schuine slag naar tori te maken. Tori ontwijkt door naar achteren te bewegen en duwt de aanvallende hand weg. Gelijktijdig maakt tori een steekaanval richting de ogen van uke. Uke draait en duwt de hand weg, tori pakt de pols van uke en maakt deze los. Uke pakt tori achter de elleboog en laat deze draaien. Hierdoor staat tori in een positie om uke te tillen voor Ura nage.
Een hand op de knoop van de band, vingers omhoog en de andere hand slaat om het middel van uke. Tori moet goed doorzakken en de juiste til beweging maken. Uke tikt met beide handen af. Tori zet uke terug op de grond en beide judoka gaan naast elkaar staan.
Katate dori (pols pakken)
Beide judoka staan naast elkaar, uke pakt met de linker hand de pols van tori en duwt deze naar beneden. Tori gaat mee maar brengt ook de rechterarm naar voren waardoor uke een stapje met rechts naar voren moet maken. Uke wil niet verder en laat tori draaien door met de rechterhand de elleboog van tori rond te duwen.
Tori gaat mee met deze beweging draait en komt voor uke te staan voor een Uki-goshi. Tori pakt de arm en slaat de arm om de heup van uke. Trekt aan en tilt uke. Deze kan met de rechterhand aftikken op de rug van tori. Daarna zet tori uke weer terug op de grond maakt een draai naar links en loopt weg.
Katate age (heffen van een hand)
Uke en tori staan ongeveer 3,5 meter uit elkaar in shizen hontai. Beide judoka’s tillen hun rechter arm op met de handpalmen naar elkaar toe. Wanneer de armen recht omhoog langs het lichaam bevindt strekken ze zich uit tot op de tenen. Nu lopen ze beiden naar elkaar, uke mist de aanval en wordt door tori doorgestuurd.
Daarna veert uke terug en wordt deze door tori begeleid naar de andere kant. Vervolgens wordt uke naar achteren uit balans gebracht en vastgezet. Uke is nu gecontroleerd en kan niets anders dan aftikken. Tori stapt met de rechtervoet naar voren om uke weer normaal rechtop te zetten.
Na deze techniek draaien beide judoka’s een kwartslag en staan op ongeveer 50 cm afstand (pakafstand) klaar voor de derde serie van het Ju no Kata.

Sanky 3e serie

Obi tori (bandpakken)
Uke en tori staan tegenover elkaar en uke maakt een klein stapje voorwaarts met de linkervoet om gelijktijdig met de linkerhand de band (obi) te pakken van tori. Tori stuurt de hand van uke door en pakt met de rechterhand achter de elleboog waardoor uke wordt omgedraaid. Uke gaat in de beweging mee, pakt met de rechterhand achter de elleboog van tori en neemt de aanval over en stuurt tori door.
Tori maakt een pas in de beweging mee en komt voor uke te staan. De arm van tori gaat naar de rug van uke en tori maakt een Uki-goshi. Uke strekt de benen zover mogelijk omhoog en tikt vervolgens af op de rug van tori. Daarna gaan beide judoka’s terug naar de basispositie en staan in shizen hontai tegenover elkaar.
Mune oshi (borstduw)
Uke heft de rechterarm op om een schouder/borst duw te geven. Tori laat dit niet toe en grijpt de pols van uke met zijn linkerhand en stuurt deze omhoog. Tori geeft uke nu op dezelfde manier een schouder/borst duw, uke wil dit niet en stuurt de hand van tori omhoog. De armen worden nu uitgestrekt en uke wil ontsnappen door te draaien.
Tori gaat mee in deze beweging van uke, stuurt uke in de draai door en tevens neemt tori de aanval over. Na de draai wordt uke uit balans gezet door een kwartslag te laten draaien. Tori stapt links, rechts iets achter uke en laat uke naar achteren uit balans staan. Uke staat gecontroleerd en kan alleen aftikken met de voet. Hiernaar gaan beide judoka’s tegenover elkaar staan.
Tsuki age (opstoot)
Uke de aanvaller stapt met de rechterbeen naar achteren en brengt de rechterarm naar achteren. Vervolgens gaat uke energie pakken om een uppercut te geven. Zodra uke bij tori’s kin is ontwijkt tori door het hoofd iets naar achteren te brengen. De slag stopt niet maar gaat door, wordt door tori begeleid door met rechts de vuist op te vangen en met links achter de elleboog van uke.
Tori laat uke draaien om de as. Vervolgens wordt de arm van uke omhoog gebracht, stapt tori met links rechts naar voren, zet uke uit balans en controleert tori de arm van uke. Uke zal aftikken waarna tori uke terug zet.
Uchi oroshi (neerwaartse slag)

Uke en tori staan tegenover elkaar en uke gaat weer energie pakken om een slag voor te bereiden. Zodra de rechterarm van uke geheel gestrekt is wil uke tori van boven een slag geven. Tori ontwijkt de slag en neemt de aanval over door de pols van uke te pakken. Tori maakt twee stappen naar voren in tsugi-ashi om uke te werpen.

Uke wil dit niet en laat tori een draai maken. Tori gaat mee in deze beweging draait om zijn as en pakt de pols van uke vast. Vervolgens gaat tori achter uke staan en maakt een staande Hadaka-jime maken. Uke tikt af en beide judoka’s gaan weer tegenover elkaar shizen hontai staan.

Ryo gan tsuki (steek in beide ogen)
De laatste techniek in het Ju-no-kata. Uke steekt met de rechterhand in de ogen van uke waarbij de middel- en de ringvinger uit elkaar zijn. Tori wil dit ontwijken, maakt tai-sabaki van 90 graden en stuurt de aanvallende arm van uke door. Uke bevrijd zijn hand door de pols van tori weg te duwen. Tori neemt de aanval over en laat uke draaien op de bal van de voet. Nu gaat tori in de aanval en wil op dezelfde manier een steek in de ogen maken bij uke.
Uke wil dit niet en maakt ook tai-sabaki. Uke stuurt tori door en wil tori ook laten draaien. Tori blijft echter staan en draait alleen met zijn heup. De linkerarm van tori gaat op de rug van uke en tori maakt een Uki-goshi. Op het hoogste punt tikt uke af en wordt door tori heel rustig teruggezet. Beide judoka’s lopen terug naar hun beginpositie.
Zodra de judoka op de basisplek staan maken ze beiden een grote stap naar achteren. Ze groeten naar elkaar en maken een kwartslag naar Joseki en maken een staande een groet. Vervolgens lopen ze achterwaarts de judomat af waarna de judomat wordt af gegroet.

Ju-no-kata